Glutensiz Ürünler
Glutensiz Ürünler
Glutensiz ürünler önce dünyada son yıllarda da ülkemizde çok konuşulmaya başlandı. Ve birçok kişi beslenme şekli olarak glutensiz beslenmeye yöneldi.
Glutensiz ürünler daha önceden sadece yurt dışından ithal edilerek tüketicinin kullanımına sunulmaktaydı. Ve glutensiz beslenen kişiler glutensiz ürünleri sadece büyük marketlerde ve bazı internet sitelerinden alım yapabiliyorlardı. Oysaki bu durum değişti artık ülkemizde de yerli glutensiz ürünler üretilmeye başlandı ve daha fazla markette daha yaygın şekilde glutensiz ürün bulmak mümkün olmaya başladı.
Glutensiz ürünlerin kolay bulunamaması problemlerden sadece birisi idi oysa ki yerli ürünler üretilmeye başlanana kadar ithal ürünler maalesef tüketicinin ulaşmasını zorlayacak kadar pahalıydı da aynı zamanda. Aslında helen ithal ürünler pahalı (üzerindeki ithalat yüklerinden dolayı) ancak yerli ürünler glutensiz beslenmeyi tercih eden kişilerin ulaşmasını kolaylaştıracak kadar ucuzladı. Fakat tabi ki yine de diğer konvansiyonel ürünlere oranla gluten içermeyene ürünler hala daha pahalı. Aslında bunun da nedeni tabi ki satılan ürünlerin satış adetlerinin az olması nedeni ile birim maliyetlerinin daha yüksek olması ve birde bu ürünleri üretmek için özel girdiler kullanılmak zorunda kalması ve bu girdilerinde yine yurt dışından ithal ediliyor olması açıkçası ürünlerinde maliyetlerini etkileyen unsurların arasında yer almakta.
Glutensiz Ürünler ile Beslenme
Glutensiz ürünler ile beslenen, glutensiz diyet takip eden kişiler tüm bu olumsuzlukların yanında maalesef lezzetsiz ürünler tüketmek zorunda kalmaktaydı. Aslında ithal ürünlerde lezzet problemi pek olmamakta fakat yerli ürünlerde lezzet problemi yaşanmaktaydı. Aslında bu sorun tam olarak çözülebilmiş değil. Yerli ürünler halen ithal olan glutensiz ürünlerin konvansiyonel ürünlerin lezzetine yakın yakaladıkları lezzeti yakalayamamaktadırlar. Bu da mutlaka Arge ye yapılan yatırımın kısıtlı olması ve teknoloji ile doğru orantılıdır. Aslında ülkemizde ve dünya da özel beslenen kişilerin lezzetten yoksun ürünler tüketme zorunluluğu ve durumu genel bir sorundu.
Glutensiz beslenme tüm bu zorluklara rağmen bir moda olduğu için mi izlenen bir beslenme programı dır yoksa sağlıklı kişilerde glutensiz beslenmeli midir ? Bu soru belki kimi zaman hepimizin sorduğu sorulardan birisi. Aslında glutensiz beslenme programlarının temel mantığı (kişinin herhangi bir sağlık problemi yok ise) beslenme uzmanlarının da sürekli belirtiği gibi karbonhidrattan uzak(hayatımızda olacak ancak beslenme programlarımızda kısıtlı yer tutacak ) daha çok kaliteli yağ ve protein ağırlıklı belenme programı önerilmektedir. Glutende bir protein çeşididir. Ve bakış açımız hiçbir zaman beslenmede tek taraflı olmamalıdır. Evet paketli ürünler(katkı maddesi içeren paketli ürünler ) ve gazlı içecekler beslenmemizde sıfırlanması önerilen ürünler arasında yer almakta . Ancak protein ,kaliteli yağ ve karbonhidrat beslenmemizde dengeli şekilde tüketilmesi gereken ürün guruplarıdır.
Sonuç olarak glutensiz beslenme özel bir durumunuz yok ise bir ömür boyu ve kesin sıfır miktarında yapılması gereken ,takip edilmesi gereken bir program olduğu henüz bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Ve sağlık profesyonelleri de bu anlamda iki farklı görüşe sahiptir.
Gluten Nedir ? Glutensiz Ürünler Nelerdir?
Gluten Nedir ?
Gluten nedir sorusunun en basit cevabı suda çözülmeyen bir proteindir. Peki glutenin ne olduğunu biraz daha açarsak ; Glutenin içerisinde bulunan gliadin adında bir madde bazı kişilerde sindirim sistemi sorununa neden olabilmektedir. Bazı kişilerde sindirim problemi yaratabildiği gibi glutenin prebiotik etkisinin de olduğu bazı kaynaklar tarafından belirtilmektedir.
Gluteni bazı hekimler tüketilmesini önermemektedir. Henüz tam kesin olarak gluten hiç tüketilmesin diye bir çalışma yapılmamıştır fakat ortak olunan karar glutenin kısıtlı olarak tüketilmesi gerektiği yönündedir.
Gluten aslında tüm fırınlanmış gıdaların içerisinde, paketlenmiş ürünlerin içerisinde ve bir çok kozmetik ürününde hatta ilaçların bir çoğunda da bulunmaktadır. Glutenin yapıştırma özelliği olduğu için piyasada bulunan bir çok maddenin içerisinde gluten bulunmaktadır.
Avrupa’da son 10-15 yıldır gluteniz beslenme ve glutenin zararları konuşulmaktadır. Ülkemizde ise son 4-5 yıldır glutensiz beslenmeden ve glutenin ne olduğundan ,zararlarından bahsedilmektedir. Ancak henüz netleşmeyen bir konu var ki o da glutenin gluten tüketerek herkese mi zararlı olduğu yoksa çölyak ya da alerjisi olan kişilere mi zararı var bu henüz netleşmemiş bir konu.
Kesin olan şey şu ki çölyak olan kişilerin ömür boyu glutensiz beslenmeleri gerektiği çünkü çölyak olan kişilerde gluten bağırsakların içerisinde bulunan ve gıdaların emilimini sağlayan tüysü yapıyı deforme etmektedir. Bu durumda da kişiler gıdalardan fayda sağlayamayacakları için bağışıklık sistemleri çökecek ve tüm hastalıklara açık hale geleceklerdir. Bu dedenle özellikle çölyak tanısı almış olan kişilerin mutlaka %100 glutensiz diyet takip etmeleri gerekmektedir.
Glutensiz gıda ne demektir? Gluten testi yapılmış ve bu testte 20 mg/kg ın altında gluten içeren gıdalara glutensiz gıda denilebilir. Arpa Buğday ve çavdar ile ile yapılmış tüm ürünler gluten içermektedir. Mısır unu, pirinç unu ,soya unu ,patates unu gluten içermemektedir.
Yulaf aslında doğasında gluten bulunmayan fakat ekildiği tarlanın daha önce gluten içeren bir gıda üretilmiş bir tarla olması nedeni ile artık günümüzde yulaf ta gluten içeren gıdalar arasına girmektedir. Bu nedenle glutensiz yulaf adı altında satılan yulafları güvenerek tüketebilirsiniz.
Gluten ile ilgili rahatsızlığı olan kişilerin ya da herhangi bir nedenle glutensiz diyet takip eden kişilerin etiket okumayı iyi öğrenmeleri gerekmektedir.
Glutensiz Ürünleri Kimler Kullanmalıdır?
Glutensiz Ürünleri Kimler Kullanmalıdır?
Glutensiz diyet takip eden kişilerin genellikle laktoz ile ilgili de problemleri olmaktadır bu nedenle diyetlerinin başlangıcında genellikle laktozuda beslenmelerinden çıkarmaları önerilmektedir.
Glutensiz diyeti ,glutensiz beslenmeyi kimler yapmalı .? Ben de glutensiz diyet yapmalı mıyım? Gibi sorular aslında son yıllarda ara sıra kendi aramızda konuştuğumuz konular arasında yer almaktadır.
Glutensiz diyeti gluten ile ilişkili olan hastalıklara sahip kişilerin tartışmasız olarak takip etmeleri gerekmektedir. Bunların başında ömür boyu %100 glutensiz diyet takip etmek zorunda olan çölyak tanısı almış kişiler almaktadır. Çölyak hastaları hem gluten içeren gıdaları kesinlikle beslenmelerinden çıkarmaları gerekmekte hem de glutenli gıdalar ile birlikte üretilmiş olan bulaşma riski olan gıdaları da tüketmemeleri gerekmektedir. Buğday alerjisi ya da gluten alerjisi olan kişilerde uzun bir süre glutensiz diyet takip etmeleri gerekmektedir. Onların glutensiz diyetlerinde tükettikleri ürünlerin glutensiz olması yeterlidir. Glutenli ürünlerden bulaşık almış bir ürünü tüketmek çoğu zaman bu kişileri etkilemez. Ve kişilerin alerjik durumlarına bağlı olarak bir miktar , ki bu kişiden kişiye değişir ,gluten yaşam standartlarını çokta etkilemez. Nörolojik rahatsızlığı olan kişilerin glutensiz beslenmelerinin genel hastalıklarının ilerlemesinde yavaşlama olduğu ve genel yaşam kalitelerinin arttığı belirtilmektedir. Down sendromulu olan kişilerin ,otistik kişilerin , Parkinson hastalığı olan kişilerin , Alzheimer gibi kişilerin glutensiz beslenmelerinin hem hastalığın ilerlemesini yavaşlattığı hem de yaşam kalitesini artırdığı belirtilmektedir.
Peki tüm bu gluten ile ilişkisi olan hastalıklara sahip değil ise kişi buna rağmen glutensiz diyet yapmalı mıdır? Rahatsızlığı olamayan kişilerde glutensiz beslenebilirler mi ,beslenmeli midirler ? açıkçası bu konu ile ilgili net bir açıklama yok ve sağlık profesyonelleri bu konuda iki hatta üç farklı görüşe sahipler. Kimileri glutenin kesinlikle zararlı olduğunu ve hattımızdan %100 çıkarmamız gerektiğini düşünüyor ve bu konuda çok katılar. Kimileri kesin %100 glutensiz bir diyet olmasa da glutenin büyük oranda hayatımızdan çıkması gerektiğini savunmakta.ve aslında bunun temel mantığının da glutensiz diyet yaparak glutensiz ürün tüketelim mantığında değil sonuçta gluten içeren gıdaların karbonhidrat değerlerinin de yüksek olduğunu ve karbonhidratı hayatımızda azaltmamız gerektiğini savunmaktalar. Bunun yanında glutenin faydalı da olduğunu bu nedenle sağlıklı kişilerin glutensiz diyet yapmalarını doğru bulmayanlar bulunmaktadır.
Aslında galiba işin özü kişinin kendisini iyi tanımasından ve kendisine iyi gelen gıdaları doğru seçmesinden geçmekte.
Glutensiz Ürünler Seçerken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Glutensiz beslenme , glutensiz ürünler bu konular son yıllarda hepimizin gündeminde olan aile ve dost sohbetlerinde yer alan konular oldu. Glutensiz beslenmenin bu denli konuşulduğu ve hatta uygulandığı yaşam ortamında belki de gündeme glutensiz ürün seçerken nelere dikkat etmeliyiz sorusu gelmelidir. Aslında glutensiz beslenme kararı verirken eğer bu durum bir zorunluluktan ortaya çıkmadıysa daha önemli olan bu beslenme kararının arkasından nasıl glutensiz ürün alırken nelere dikkat etmeliyim olmalıdır.
Aslında glutensiz ürün kullananları iki farklı guruba ayırabiliriz.
1-Zorunluluk nedeni ile glutensiz beslenen kişiler
2-Glutensiz diyeti tercih eden kişiler
Kişiler hastalık nedeni ile glutensiz besleniyorlar ise bu kişilerin ürün seçimi ile ilgili daha fazla dikkat etmesi gereken nokta bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi ürünün içerisinde 20 pm in altında gluten içerdiği olmalıdır. Bunun yanında glutensiz diyeti hastalık nedeni ile uygulamak zorunda kalan kişiler için özelliklede çölyak tanısı ile glutensiz besleniyorlar ise bu kişilerin çapraz bulaşmaya dikkat etmesi gerekmektedir. Bu da üretim yerinin tamamen glutensiz bir üretim hattı olduğundan emin olunan ürünleri tercih etmelilerdir.
Ayrıca glutensiz ürünlerde dikat edilmesi gereken belkide önemli unsurlardan biri zenginleştirilmiş içerikli ürünler tüketmek olmalıdır. Hem lezzetli hem de içeriği zenginleştirilmiş ürünleri tercih etmelidirler.
Bunun yanında özellikle çölyak olan ya da hastalığı nedeni ile glutensiz beslenen kişilerin kozmetik ürünleri seçerken de içerik olarak buğday, arpa, yulaf gibi gluten içeren maddeleri kullanmayan ürünleri tercih etmeleri gerekmektedir.
Bu nedenle aslında bu kişilerin iyi birer etiket okuyucusu olması gerekir.
Kişi eğer tercih nedeni ile glutensiz besleniyor ise işi daha kolay . o kişiler ise glutensiz ürünleri seçerken aslında sadece üzerlerinde glutensiz yazması yeterli olacaktır. Kozmetik ürünleri kullanırken bu kişilerin bu denli hassas olması gerekmemektedir. Kişiler daha çok bir detoks dönemi olarak glutensiz beslenmeyi tercih ettikleri için aslında kullanım süreleri de daha kısa olmakta.
Özet olarak glutensiz belsnemke zorunda kalan kişilerin hangi maddelerin gluten içerdiğini tam olarak öğrenmesi ve iyi bir etiket okuyucusu olması gerekmektedir.
